Lou Reed: Rockdichter van de straten en schaduwen

Lou Reed. Oorsprong: Van voorstedelijk New York tot avant-gardistisch icoon

Lewis Allan Reed werd op 2 maart 1942 geboren in Brooklyn, New York, en groeide op in Freeport, Long Island. Hij studeerde aan de Syracuse University, waar hij werd begeleid door dichter Delmore Schwartz, die zijn passie voor het combineren van literatuur en muziek aanwakkerde.

Na zijn verhuizing naar New York City richtte Reed halverwege de jaren 60 The Velvet Underground op met John Cale, Sterling Morrison en Maureen Tucker, onder het beschermheerschap van Andy Warhol.
Hun baanbrekende muziek introduceerde thema’s als drugsgebruik, seksualiteit, vervreemding en stedelijk realisme in de rock – onderwerpen die in die tijd vrijwel onaangeroerd bleven.

Lou Reed. Muzikale stijl: Rauwe eerlijkheid en minimalistische kracht

De stijl van Lou Reed – zowel met de Velvet Underground als als soloartiest – kan worden samengevat als:

• Rauwe, minimalistische gitaar-gedreven rock vaak gebaseerd op eenvoudige, repetitieve riffs
• Deadpan, praatzang die afstandelijkheid, ironie of pijnlijke kwetsbaarheid overbrengt
• Lyrisch geletterd, geïnspireerd door romanschrijvers, dichters en de gruizige realiteit van het leven in New York City
• Een geluid dat proto-punk, art rock, glam, noise, folk en experimentele muziek mengt

Reed gaf consequent de voorkeur aan verhaal en emotionele waarheid boven technische precisie en hielp zo de weg vrijmaken voor punk, indie en alternatieve rock.

Lou Reed. De Velvet Underground: Mythische oorsprong

Hoewel ze in hun tijd geen commercieel succes hadden, is de invloed van The Velvet Underground niet te overzien.
Hun albums:

• The Velvet Underground & Nico (1967) – Sunday Morning, Heroin, I’m Waiting for the Man
• White Light/White Heat (1968) – Meer schurend en confronterend(Sister Ray)
• The Velvet Underground (1969) – Meer introspectief en melodieus(Pale Blue Eyes)
• Loaded (1970) – Meer radiovriendelijk(Sweet Jane, Rock & Roll)

Brian Eno zei ooit: “Van het eerste Velvet Underground album werden maar 30.000 exemplaren verkocht, maar iedereen die het kocht vormde een band.”

Lou Reed. Solocarrière: Van transformator tot artistiek provocateur

Na zijn vertrek bij de Velvets in 1970 begon Lou Reed aan een eclectische en gedurfde solocarrière.

Lou Reed (1972)

Debuut soloalbum.
Gepolijst maar grotendeels over het hoofd gezien.

Transformer (1972)

Doorbraakalbum, geproduceerd door David Bowie en Mick Ronson.
Tracks: Walk on the Wild Side, Perfect Day, Satellite of Love
Samenvoeging van Reed’s urban storytelling met glamrock glans. Walk on the Wild Side werd een culturele mijlpaal.

Berlijn (1973)

Een schrijnend conceptalbum over verslaving, geweld en wanhoop.
Aanvankelijk geprezen, later geprezen als een tragisch meesterwerk.
Tracks: Caroline Zegt II, De Kinderen

Rock ‘n’ Roll Beest (1974)

Gevierd live-album.
Met epische, theatrale herwerkingen van Velvet Underground nummers.

Sally kan niet dansen (1974)

Zijn album met de hoogste notering in de VS.
Tracks: Sally Can’t Dance, Baby Face

Metal Machine Muziek (1975)

Beroemd noise-album – vierkanten van pure, schurende feedback.
Door velen afgedaan als een grap, maar later vereerd door avant-garde en industriële muzikanten.

Coney Island Baby (1975)

Terugkeer naar meer melodieuze, oprechte songwriting.
Nummers: Coney Island Baby, She’s My Best Friend

Straatgedoe (1978)

Somber, mooi en meedogenloos eerlijk.
Bevat het eerste commercieel uitgebrachte rocknummer waarbij gebruik is gemaakt van binaurale opname.
Track: Street Hassle (een driedelige mini-opera).

Het blauwe masker (1982)

Een volwassen, introspectief meesterwerk over angst, geweld en verlossing.
Tracks: Het pistool, Het blauwe masker

New York (1989)

Late carrière triomf.
Een vernietigend maar liefdevol portret van zijn geliefde stad.
Tracks: Dirty Blvd., Romeo Had Juliette, Strawman

Magie en verlies (1992)

Een sombere meditatie over sterfelijkheid en verdriet, geïnspireerd door de dood van twee goede vrienden.

Lou Reed. Live optredens: Rauw, confronterend en onvoorspelbaar

• Reed’s concerten varieerden van intieme akoestische sets tot brute, luide confrontaties met het publiek.
• Herinterpreteerde zijn liedjes vaak live, met wisselende tempo’s, teksten en arrangementen.
• Legendarisch om zijn koele, afstandelijke podiumpresentatie, die somsde verwachtingen van het publiek uitdaagde
• Opmerkelijke tournees zijn de dramatische Rock ‘n’ Roll Animal-periode en de uitgeklede New York-tournee.

Songteksten en thema’s

De teksten van Lou Reed behandelden onderwerpen die voorheen als taboe in de rock werden beschouwd:

• Stedelijk verval en vervreemding(Heroïne, Ik wacht op de man)
• LGBTQ+ identiteiten en worstelingen(Walk on the Wild Side, Candy Says)
• Drugsverslaving en zelfvernietiging(Berlijn, Street Hassle)
• Liefde, verlies en existentiële crisis(Perfect Day, Coney Island Baby)
• Politieke en sociale kritiek(Dirty Blvd., Hold On)

Hij benaderde deze thema’s met onverzettelijke eerlijkheid, empathie en poëtisch vakmanschap, waardoor hij een plaats verwierf onder de grootste tekstschrijvers van de rock.

Erfenis en invloed

• Grondlegger van punkrock, alternatieve rock en indiemuziek
• Vereerd door talloze artiesten: David Bowie, Patti Smith, R.E.M., Nirvana, The Strokes en meer.
• Tweemaal opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame: met The Velvet Underground (1996) en postuum als soloartiest (2015).
• Hij wordt gezien als de dichter van New York City, die de schoonheid, het vuil, de tragedie en de hoop vastlegt.
• Zijn onverschrokkenheid in het confronteren van moeilijke onderwerpen veranderde wat rockmuziek kon zeggen en zijn.

Curiosa

• Perfect Day werd beroemd geherinterpreteerd als een liefdadigheidssingle door een all-star line-up voor BBC Children in Need in 1997.
• Lou Reed beoefende tientallen jaren Tai Chi en schreef het toe als een manier om focus en discipline in zijn leven te brengen.
• Hij werkte samen met Metallica aan Lulu (2011) – een verdeeld, schurend project dat fans en critici polariseerde.
• Getrouwd met performancekunstenaar Laurie Anderson van 2008 tot zijn dood
• Overleden in 2013 aan complicaties van een leverziekte, een onvervangbare artistieke nalatenschap achterlatend

Waar moet ik beginnen met luisteren?

• Transformer – Voor toegankelijke, onvergetelijke glamrockliedjes
• The Velvet Underground & Nico – Voor het begin van alles wat alternatief is
• New York – Voor scherpe, levendige verhalen over de late carrière
• Berlijn – Voor rauwe, emotionele diepgang en narratieve ambitie
• Coney Island Baby – Voor tederheid en introspectieve schoonheid

Officiële website en streamingplatforms

www.loureed.com
Beschikbaar op Spotify, Apple Music, YouTube – soloalbums, Velvet Underground-opnamen, deluxe edities